Termin psychoza odnosi się do szeregu objawów, które wpływają na myśli, emocje, zachowania, powodując utratę kontaktu z rzeczywistością. W ostatnich latach zaburzenia psychotyczne stały się gorącym tematem rozmów w społeczności cannabis, co z kolei wywołało wiele różnego rodzaju dyskusji.
Badanie opublikowane w marcu 2019 roku w Lancet Psychiatry wykazało, że osoby spożywające cannabis o dużej mocy każdego dnia, były trzy razy bardziej narażone na wystąpienie epizodu psychotycznego niż osoby, które nigdy nie spożywały cannabis. Wysoka moc została zdefiniowana jako więcej niż 10 procent THC.
Mimo że jest to powód do niepokoju, media nie omawiają innych możliwych czynników, a także złożonego, dwukierunkowego związku między stosowaniem cannabis a psychozą.
Dr Suzi Gage, wykładowca psychologii na Uniwersytecie w Liverpoolu w Anglii, który bada związek między używaniem substancji a zdrowiem psychicznym, powiedziała: „To nowe badanie jest jedynie studiem obserwacyjnym. Analizuje ludzkie wybory bez dzielenia ich na różne grupy – jak oczywiście miało by to miejsce w eksperymencie. Oczywiście w tym przypadku niemożliwe jest wyciągnięcie obiektywnych wniosków.”
Gage, która stworzyła podcast, który zyskał ogromne uznanie o tytule „Say Why to Drugs”, wyjaśnia: „Ludzie, którzy decydują się na stosowanie cannabis codziennie prawdopodobnie różnią się od tych, którzy nie chcą ich stosować, pod wieloma innymi względami niż tylko stosowanie cannabis. Dlatego też wykluczenie tych różnic zakłóca wyniki danego badania.”
Cannabis może przechylić szalę
W ostatnich latach stosowanie cannabis wiązało się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia psychozy. Dostępne badania są jednak mieszane, i nadal należy wziąć pod uwagę wiele różnych czynników.
„Może się wydarzyć, że niektóre osoby będą bardziej podatne, na przykład ze względu na genetyczne predyspozycje do złego stanu zdrowia psychicznego, lub inne czynniki ryzyka psychozy, na przykład złe wspomnienia pochodzące z dzieciństwa lub jakiekolwiek inne czynniki ryzyka” mówi Gage. „W tej grupie intensywne wykorzystanie cannabis może być kolejnym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju psychozy. Psychoza jest złożonym zaburzeniem i na chwilę obecną zbyt słabo poznanym.
„Ciężkie stosowanie cannabis może być jednym z czynników, który może przechylić szalę, ale nie jest konieczne ani wystarczające, aby spowodować psychozę, jak możemy to zaobserwować u osób, które stosują marihuanę bez doświadczania jakichkolwiek problemów” dodaje Gage.
Najczęstszym zaburzeniem związanym z objawami psychozy jest schizofrenia, która nie ma jednej przyczyny. Według jednego z badań opublikowanych w sierpniu 2018 roku przez Radboud University w Nijmegen w Holandii, które dotyczyło danych od 180.000 osób, wydaje się, że stosowanie cannabis oraz występowanie schizofrenii mogą się pokrywać genetycznie. Ogólnie rzecz biorąc, naukowcy odkryli 35 unikalnych genów związanych ze stosowaniem cannabis – a niektóre z tych genów wiążą się również z ryzykiem określonych schorzeń psychiatrycznych, a w tym schizofrenii.
Naukowcy stwierdzili, że związek ten może wskazywać na potencjalną formę samoleczenia. Ze względu na to, że zaburzenia związane ze stosowaniem substancji są bardzo częste wśród pacjentów ze schizofrenią (występując nawet u 42 procent pacjentów), kluczowe znaczenie ma możliwa dysfunkcja występująca w obwodzie nagrody w mózgu.
Nie jest to zaskakujące, ponieważ biologiczne i neurologiczne mechanizmy cannabis pokrywają się z tymi związanymi ze schizofrenią, szczególnie w odniesieniu do układu endokannabinoidowego (ECS). Na przykład, pacjenci ze schizofrenią mają większą gęstość receptorów CB1 w kluczowych obszarach mózgu.
Istnieją również obawy związane z rolą selekcji genów i środowiska, ponieważ naukowcy nadal badają wpływ życia w mieście na ryzyko schizofrenii.
Związki między zmiennymi genetycznymi a środowiskowymi
Jeśli chodzi o potencjalne mechanizmy, które mogą tłumaczyć zwiększone ryzyko schizofrenii w związku ze stosowaniem cannabis, wygląd genetyczny danej osoby wydaje się odgrywać bardzo ważną rolę.
Aby zrozumieć interakcję między genami i ekspozycją na cannabis, naukowcy z izraelskiej szkoły medycznej Sackler School of Tel Aviv University podali THC zmodyfikowanym genetycznie myszom, które posiadają powszechny u osób chorych na schizofrenię gen. u normalnych myszy ekspozycja na THC w fazie młodzieńczej zwierząt nie wpłynęła negatywnie na ich zdolności poznawcze, ale u myszy posiadających gen schizofrenii THC spowodowało znaczną utratę funkcji poznawczych. Naukowcy powiązali również ten szkodliwy efekt z deficytami konkretnego białka (BDNF), które zachowuje homeostazę mózgu u myszy bez mutacji genetycznych.
Oznacza to, że zaburzenia psychotyczne, takie jak schizofrenia, mogą być przynajmniej częściowo spowodowane brakiem równowagi w homeostazie mózgu, wywołanym złożoną interakcją między zmiennymi genetycznymi i środowiskowymi. Powyższe odkrycia mają wyraźne implikacje dla tych, u których występowała psychoza w rodzinie. Osoby te powinny zachować ostrożność podczas stosowania cannabis, szczególnie w okresie dojrzewania – nie tylko pod względem ryzyka wystąpienia psychozy, ale także w odniesieniu do optymalnego rozwoju oraz ryzyka uzależnienia.
Kto jest najbardziej wrażliwy?
Mimo że silniejsze predyspozycje genetyczne do schizofrenii mają większy wpływ na stosowanie cannabis, nie można wykluczyć odwrotnego związku przyczynowo-skutkowego. Jest to szczególnie prawdziwe w odniesieniu do takich czynników jak wiek, w którym zaczęto stosować cannabis, moc marihuany, częstotliwość jej stosowania oraz oczywiście wielkość dawki.
Gage mówi: „Wszystkie dotychczasowe badania, które wykazały związek między marihuaną a psychozą sugerują, że ryzyko problemów ze zdrowiem psychicznym wynika z codziennego stosowania marihuany – szczególnie marihuany o wysokiej mocy. Myślę, że dobrym sposobem na to jest porównanie tego do stosowania alkoholu. Jeśli dana osoba pije kilka piw tygodniowo, nie jest to szczególnie niepokojący wzór zachowania. Jeśli jednak dana osoba pije wódkę każdego dnia, możesz się spodziewać, że będzie ona narażona na większe ryzyko negatywnych konsekwencji w wyniku tego zachowania. To samo może dotyczyć cannabis.”
Korelacja nie jest przyczyną
Brakuje jednoznacznych dowodów w odniesieniu do ostatecznego związku przyczynowego, a obecnie najważniejszym priorytetem jest zrozumienie, kto jest najbardziej zagrożony i jakie inne zmienne mogą być zaangażowane.
Podsumowanie
W tej chwili wśród naukowców istnieje zgoda co do tego, że codzienne, intensywne stosowanie cannabis zwiększa ryzyko wystąpienia psychozy. Jednak pod kątem szerokiego spojrzenia na całą populacją, efekt ten jest niewielki. Ze względu na to, że stosowanie cannabis wiąże się z różnym ryzykiem w stosunku do osób podatnych, lub niepodatnych na te zaburzenia psychiczne, potrzebne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć, kto jest najbardziej wrażliwy i dlaczego. Mimo że nie możemy zignorować istnienia tej relacji, potrzebne są dalsze badania, aby odnaleźć jednoznaczne powiązanie między jednym a drugim.
